Úc và New Zealand tranh chấp nhãn hiệu mật ong Manuka

Người nuôi ong ở New Zealand đang tìm cách sở hữu độc quyền nhãn hiệu mật ong Manuka cho sản phẩm của họ, trong cuộc chiến đang nóng lên với đối thủ làng giềng Úc.

Ong lấy mật từ nhụy hoa của loài cây Leptospermum scoparium ở New Zealand. Ảnh: Getty

Mật ong Manuka được lấy tên từ thuật ngữ của thổ dân Maori ở quốc gia Nam bán cầu từ mật hoa của loài cây Leptospermum scoparium, một loài cây bụi thuộc họ Đào kim nương vốn được tìm thấy ở cả Úc và New Zealand.

Tuy nhiên giới chuyên gia cho rằng, ngành nuôi ong mật của Úc có thể sớm phải hứng chịu một đòn nặng nề, sau khi một nhóm các nhà sản xuất mật ong New Zealand khởi động các thủ tục ở nhiều quốc gia để đăng ký nhãn hiệu “Manuka” và tuyên bố sử dụng độc quyền nó.

“Nếu việc đăng ký bản quyền của phía New Zealand thành công, điều đó sẽ gây thiệt hại và bất lợi cho các nhà sản xuất mật ong lớn của Úc như Ana Martin và Sven Stephan khi mới năm ngoái các doanh nghiệp này đã bỏ ra khoản đầu tư lớn để trồng cây Leptospermum scoparium và đặt các đõ ong ở khắp vùng Somersby, dọc theo bờ biển New South Wales”, AFP cho hay.

“Nghề nuôi ong là một công việc kéo dài bảy ngày một tuần nhưng lợi nhuận lại bị hạn chế. Tuy nhiên, với mật ong Manuka thì lợi nhuận cao hơn do dễ bán cả trực tiếp lẫn trực tuyến qua mạng internet. Vào cuối vụ đầu tiên, Ana Martin đã thu được 2,5 tấn”, đại diện Ana Martin chia sẻ.

Hiện giá trên mạng, mỗi lọ mật ong Manuka 250 gram được bán với giá khoảng 20-60 USD, tùy thuộc vào thành phần của nó – mặc dù một số nhãn hiệu cao cấp hơn có thể lên tới hàng trăm USD.

Việc tranh chấp được bắt đầu gần đây khi các nhà sản xuất New Zealand đã đứng ra đăng ký thuật ngữ “Manuka” trước, đồng thời cho rằng người Úc đang lạm dụng tên gọi này. Tuy nhiên các nhà sản xuất mật ong Úc đã phủ nhận “có sự khác biệt về chất lượng mật ong của họ”.

John Rawcliffe, phát ngôn viên của Hiệp hội Mật ong Manuka độc đáo, nói với AFP: “Trong tâm trí của người tiêu dùng, Manuka biểu trưng cho nguồn gốc xuất xứ từ New Zealand và ‘Manuka’ là một từ của thổ dân Maori’”.

Ông John cho rằng, những người nuôi ong ở Úc sử dụng chung nhãn hiệu “Manuka” cho tất cả các giống cây Leptospermum scoparium, trong đó có đến 80 loại khác nhau.

“Điều này gây hiểu lầm và dán nhãn sai về thông tin sản phẩm bán ra, giống như đánh đồng tất cả các loại trái cây có múi đều là chanh để bán được giá cao hơn”, ông John nói tiếp.

Tình trạng sản phẩm được bảo vệ chỉ dẫn địa lý là phổ biến ở châu Âu, nơi các sản phẩm như sâm panh và thịt nguội Parma đã được luật hóa -mà những người đề xuất cho rằng nó giúp duy trì tiêu chuẩn cao cho người tiêu dùng.

Paul Callander, Chủ tịch Hiệp hội Mật ong Manuka Úc cho biết: “Mật ong của chúng tôi có thành phần hóa học tương tự như mật ong New Zealand. Nhiều bằng chứng đã xác nhận Úc đã sản xuất mật ong Manuka từ ít nhất là những năm 1840, đồng thời chỉ ra rằng ‘manuka’ là tên gọi chung cho sản phẩm lấy từ cây Leptospermum scoparium ở cả Tasmania và bang Victoria”.

Sự bùng nổ nhu cầu mật ong do đại dịch Covid-19 đã đẩy doanh số xuất khẩu mật ong lên mức kỷ lục mới trong niên vụ 2019-20, trong đó mật ong Manuka chiếm tới 76%.

Cận cảnh đõ ong Manuka ở New Zealand. Ảnh: Getty

Nữ minh tinh Hollywood Gwyneth Paltrow và ngôi sao quần vợt thế giới Novak Djokovic là một trong những người nổi tiếng từng quảng bá cho loại đặc sản trứ danh có màu nâu vàng vì những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại.

Mặc dù sản lượng mật ong của New Zealand nhỏ hơn 10 lần so với lượng xuất khẩu của Trung Quốc, nhưng vào năm 2020, đảo quốc này đã trở thành nhà xuất khẩu mật ong lớn nhất thế giới về giá trị, với doanh số bán hàng lũy ​​kế ước tính hơn 300 triệu USD.

Chính phủ New Zealand hiện đang hỗ trợ tài chính cho các thủ tục pháp lý của nhà sản xuất, vốn đã được khởi động ở Trung Quốc, Mỹ và Liên minh Châu Âu nhằm giành lấy thương hiệ độc quyền này, bất chấp các kháng cáo của Úc.

Bộ trưởng Thương mại Úc Dan Tehan mới đây đã đề xuất với người đồng cấp New Zealand “hai bên cùng ngồi lại với nhau”, nhằm cố gắng thiết lập một nền tảng chung trong vấn đề này nhưng chưa nhận được sự đồng thuận từ đối phương.

Kim Long (Nông sản Việt)